Dubbele bemaling was uniek in de wereld

Museummolen Overwaard

In Museummolen Overwaard en naastgelegen educatieschuur staat alles in het teken van techniek. Aanschouw zelf de indrukwekkende schepraderen.

Molen nummer 4 van de Overwaard was volstrekt uniek in de wereld. Het was de enige molen die het water twee kanten op kon malen. En dan te bedenken dat de bouw van de contramolen helemaal geen ingenieus uitgedacht plan was, maar puur ‘improvisatiewerk’. Want het besluit aan het einde van de jaren ’30 van de achttiende eeuw om de vierde molen van de Overwaard te voorzien van niet één maar twee schepraden, werd genomen nadat een andere molen afbrandde en er daardoor dringend maalcapaciteit bij moest.

Het binnenwerk is indrukwekkend.

Twee tijden

Op 17 juli 1739 werden de acht molens van de Overwaardkade aanbesteed. Twee weken daarna ging een poldermolen die al op de Overwaard stond verloren bij een brand. Men besloot om dit exemplaar niet te herbouwen, maar in plaats daarvan de vierde molen van de Overwaard te voorzien van een tweede scheprad om de Hoge Boezem ’s zomers droog te kunnen leggen. Een veel goedkopere optie. De molen kent twee tijden: contramolen (1740-1800) en boezemmolen (1800-1950). Ten tijde van het tweede scheprad woonde de molenaar maar in een piepkleine ruimte. Door verwijdering van het tweede scheprad aan het einde van de achttiende eeuw werd die vergroot en gebruikt als woonkamer. Alle andere molens in Kinderdijk hebben één scheprad. Met het tweede scheprad kon de contramolen het water uit de achtergelegen Hoge Boezem van de Overwaard malen. Het drooggelegde land kon dan ’s zomers worden gebruikt voor veeteelt.

Uitleg van de gids in de educatieschuur.

Weiland

De Hoge Boezem is een omdijkt stuk weiland, met nog altijd zichtbare sloten en begroeiing. De omdijking van de boezem is een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van het Waterschap. Naast waterberging wilde men dus ook graag praktisch gebruik blijven maken van het onderliggende vruchtbare weiland. De molenaar van deze molen kreeg een hoger maalloon omdat hij, terwijl anderen stilstonden, in de zomer moest zorgen dat de Hoge Boezem leeg bleef.

Vanwege winteronderhoud zijn onze bezoeklocaties t/m 16 januari gesloten. Vanaf vrijdag 17 januari ben je weer van harte welkom om ons Werelderfgoed te bezoeken. Vanaf dat moment openen we onze deuren van vrijdag t/m zondag.