In het Wisboomgemaal

Waterbeheer

Aan het glinsterende water van de boezems staat een monumentaal gebouw: een verbindende schakel tussen de historische Kinderdijkse molens en de twee moderne gemalen aan de rivierdijk. Dit is het statige Wisboomgemaal, waar het Alblasserwaardse waterbeheer ooit werd klaargestoomd voor de toekomst. Eerst met een stampende stoommachine, later met een elektrisch gemaal. Brute machinekracht werd hier ingezet om met de laatste technische snufjes het water nog beter weg te pompen naar de rivier verderop. Een hele sprong vanaf een systeem dat draaide op pure windkracht.

Modernisering

Toch bleef de modernisering doorgaan, waardoor ook de stoere machines van het Wisboomgemaal door nieuwe technische inzichten werden ingehaald. Nadat de twee nieuwste gemalen het werk overnamen, kreeg het Wisboomgemaal een nieuwe bestemming.

Poldertafel

Binnen kom je van alles te weten over het verhaal achter de Kinderdijkse molens. Hier zijn de muren van het gemaal beschilderd door kunstenaars uit de streek, wat de sfeer van het oude Wisboomgemaal nog beter uit de verf laat komen. Wandel op je eigen tempo door de geschiedenis door aan een tijdwiel te draaien en te luisteren naar verhalen uit lang vervlogen tijden. Tuur in de kijkdozen en stel je voor hoe deze polders er eeuwen geleden uit hebben gezien. Ben je avontuurlijk aangelegd? Dan is onze molengame echt iets voor jou! Midden in het Wisboomgemaal staat een echte poldertafel, waarop je de Alblasserwaard van bovenaf kunt zien. Daarop staan molens die je helemaal zelf kunt bedienen, dus ga eens aan de knoppen staan en werk zelf met de krachten van weer en wind. Lukt het jou om de grond nat genoeg te houden, zonder het te laten overstromen? Misschien is een carrière als molenaar dan wel iets voor jou…

Machinekamer

De geur van verse smeerolie lokt je de machinekamer in, vroeger het kloppend hart van dit Overwaard-gemaal. Onze host kan veel vertellen over hoe het hier vroeger in zijn werk ging. De stoommachine had een vermogen van 200 pk en pompte ongeveer net zoveel water van de Lage Boezem van de Overwaard naar de Hoge Boezem als de acht Overwaard-molens samen: maximaal 425.000 liter per minuut. In 1924 werd er overgeschakeld naar een elektrische aandrijving. Daardoor verdubbelde de capaciteit naar maximaal 870.000 liter per minuut. Na de ingebruikname in 1995 van het G.N. Kokgemaal, het puntige bouwwerk even verderop, verloor het Wisboomgemaal zijn functie.

Maquette

Het pronkstuk in de Machinekamer is toch wel de maquette, gemaakt door drie vrijwilligers. Deze verbluffende maquette geeft een gedetailleerde weergave van het Wisboomgemaal. Ruim 3,5 jaar is er met enorme precisie gewerkt om elk tandwiel, mechanisme en hoekje van het oude stoomgemaal te reproduceren. Een eerbetoon aan onze geschiedenis en erfgoed.
De drie mannen op het bankje zijn een speciale verwijzing naar de drie makers van de maquette, die met hun toewijding en vakmanschap dit kunstwerk tot leven hebben gebracht.

Ambacht van het smeden

Met trots is de oude smederij van het gemaal in ere hersteld, waardoor het eeuwenoude ambacht van het smeden opnieuw volop straalt in het gemaal. Dit betekent dat er nu kleine onderdelen voor de molens op traditionele wijze hier in het Werelderfgoed worden vervaardigd. Ontdek tijdens je bezoek de gerestaureerde smidse op deze unieke locatie!